Σκοπεύετε να ανοίξετε τη δική σας ατομική επιχείρηση ή να δραστηριοποιηθείτε επιχειρηματικά για πρώτη φορά; Η ατομική επιχείρηση είναι η πιο παλιά και απλή μορφή επιχείρησης στον κόσμο. Δείτε ποιες είναι οι διαδικασίες έναρξης και οι βασικές σας φορολογικές υποχρεώσεις.
Στην υπηρεσία της εξυπηρέτησης του πολίτη και με κύριο γνώμονα την έγκυρη και άμεση ενημέρωσή του, η ΑΑΔΕ δημιούργησε χρήσιμου οδηγού για τους φορολογούμενους που προτίθενται να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά για πρώτη φορά, περιγράφοντας βήμα-βήμα την διαδικασία έναρξης εργασιών φυσικού προσώπου και ατομικής επιχείρησης, καθώς και τις βασικές φορολογικές υποχρεώσεις που απορρέουν από την ιδιότητα του νέου επιτηδευματία και τη λειτουργία μιας ατομικής επιχείρησης. Αποτελεί μια πρώτη γνωριμία με τον χώρο των επιχειρήσεων και φιλοδοξεί να διευκολύνει, από φορολογική σκοπιά, τον νέο επιχειρηματία στα πρώτα του βήματα.
Πριν την επίσκεψη στη Δ.Ο.Υ.
Είναι χρήσιμο να γνωρίζετε, πριν την επίσκεψή σας στη Δ.Ο.Υ., τα έντυπα που θα συμπληρώσετε και τα απαραίτητα δικαιολογητικά που πρέπει να συγκεντρώσετε προκειμένου να υποβάλετε δήλωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας φυσικού προσώπου.
Σημείωση: Έχετε τη δυνατότητα να ασχοληθείτε επιχειρηματικά με παραπάνω από μια δραστηριότητες ακόμα και αν μεταξύ τους είναι πολύ διαφορετικές. Σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να επιλέξετε τον σχετικό ΚΑΔ για κάθε μια από αυτές. Εάν έχετε επιλέξει δραστηριότητα για την οποία δεν υπάρχει ΚΑΔ (οκταψήφιος κωδικός δραστηριότητας), τότε επιλέγετε τον ΚΑΔ της ευρύτερης ομάδας όπου ανήκει (από επταψήφιο έως και τετραψήφιο κωδικό δραστηριότητας).
Έναρξη στην αρμόδια Δ.Ο.Υ
Αφού ολοκληρώσετε την προεργασία, όπως προβλέπεται, υποχρεούστε να προσέλθετε στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης (Τμήμα Μητρώου) της Δ.Ο.Υ., στην χωρική αρμοδιότητα της οποίας ανήκει η έδρα της επιχειρηματικής δραστηριότητας, πριν την πραγματοποίηση οποιασδήποτε συναλλαγής στο πλαίσιο της δραστηριότητάς σας.
Μάθετε ότι: Αν ασκείτε δραστηριότητα η οποία περιλαμβάνει και ενδοκοινοτικές συναλλαγές, θα χρειαστεί να γίνει επιτόπιος έλεγχος (αυτοψία) του χώρου της επιχείρησης σας. Σε κάθε άλλη περίπτωση ενδέχεται να γίνει αυτοψία κατόπιν εντολής του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ.
Δείτε ποιες είναι οι βασικές σας Φορολογικές Υποχρεώσεις:
Ο Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος (Κ.Φ.Ε.) είναι ο νόμος που ρυθμίζει τα θέματα σχετικά με τη φορολογία του εισοδήματος, όπως τις κατηγορίες των εισοδημάτων και τον τρόπο φορολόγησής τους, τον τρόπο απόδοσης των φόρων, την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος κ.λπ. (Νόμος 4172/2013).
α) Υποβολή δηλώσεων Φορολογίας Εισοδήματος
Για το εισόδημα που αποκτάτε από την επιχειρηματική σας δραστηριότητα οφείλετε να υποβάλλετε δήλωση φορολογίας εισοδήματος, μέχρι και την 30ή Ιουνίου του τρέχοντος έτους (έντυπα E1 , Ε3) για το φορολογητέο εισόδημα που αποκτήσατε το αμέσως προηγούμενο φορολογικό έτος. Φορολογητέο εισόδημα είναι το εισόδημα που απομένει μετά την αφαίρεση των δαπανών που εκπίπτουν από το ακαθάριστο εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
Σημείωση: Τα φυσικά πρόσωπα δικαιούνται έκπτωση πενήντα τοις εκατό (50%) του φορολογικού συντελεστή από το πρώτο κλιμάκιο της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος για τα τρία (3) πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητάς τους, εφόσον το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημά τους από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν υπερβαίνει τις δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ.
– Υπολογισμός και καταβολή του φόρου
Ο φόρος εισοδήματος φυσικών προσώπων υπολογίζεται με βάση τα εισοδήματα που έχουν συμπεριληφθεί στην ετήσια φορολογική δήλωση που υποβάλλετε και το ποσό της φορολογικής σας οφειλής καθορίζεται αφού αφαιρεθούν: α) ο φόρος που παρακρατήθηκε, β) ο φόρος που προκαταβλήθηκε, γ) ο φόρος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή.
Στο σύνολο των εισοδημάτων που αποκτάται ως φυσικό πρόσωπο, όπως αυτό προκύπτει από την άθροιση των εισοδημάτων από μισθωτή εργασία και συντάξεις, από επιχειρηματική δραστηριότητα, από κεφάλαιο, από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, είτε αυτό είναι φορολογούμενο ή απαλλασσόμενο, πραγματικό ή τεκμαρτό και εφόσον αυτό υπερβαίνει τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ, επιβάλλεται ειδική εισφορά αλληλεγγύης και υπολογίζεται βάσει κλίμακας, όπως προβλέπεται από την ισχύουσα νομοθεσία.
Σημείωση: Από την επιβολή της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης εξαιρούνται, για όλα τους τα εισοδήματα, οι ανάπηροι με ποσοστό αναπηρίας από 80% και άνω καθώς οι ολικώς τυφλοί (αναλυτικά οι εξαιρέσεις αναφέρονται στο άρθρο 43α παρ.2 του Κ.Φ.Ε).
– Προκαταβολή Φόρου Εισοδήματος από Επιχειρηματική Δραστηριότητα που αποκτούν τα Φυσικά Πρόσωπα
Με βάση τη δήλωση φορολογίας που υποβάλλετε βεβαιώνεται προκαταβολή, ως ποσοστό του φόρου που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα, κατά το διανυόμενο φορολογικό έτος.
β) Πληρωμή ετήσιου Τέλους Επιτηδεύματος
Εφόσον ασκείτε επιχειρηματική δραστηριότητα είστε υπόχρεοι σε καταβολή ετήσιου τέλους επιτηδεύματος, το οποίο βεβαιώνεται με τη δήλωση φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων.
γ) Υποβολή Δηλώσεων Παρακρατούμενων Φόρων
Εάν απασχολείτε προσωπικό ή προβαίνετε σε πληρωμές υπηρεσιών υποκείμενες σε παρακράτηση φόρου, οφείλετε να υποβάλετε δηλώσεις παρακρατούμενων φόρων το αργότερο μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής.
- Σε περίπτωση που το ποσό του φόρου που έχετε προκαταβάλει ή σας έχει παρακρατηθεί είναι μεγαλύτερο από τον οφειλόμενο φόρο που προκύπτει, η επιπλέον διαφορά επιστρέφεται.
Εφόσον έχετε εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα υποχρεούστε να τηρείτε αξιόπιστο λογιστικό σύστημα και κατάλληλα λογιστικά αρχεία, σύμφωνα με τα λογιστικά πρότυπα που προβλέπονται στην ελληνική νομοθεσία, για τη σύνταξη των χρηματοοικονομικών καταστάσεων και άλλων πληροφοριών σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία.
α) Τήρηση Λογιστικών Αρχείων (Βιβλίων)
1. Οφείλετε να τηρείτε ένα απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλίο εσόδων – εξόδων) το οποίο περιλαμβάνει τα/τις πάσης φύσεως: α) έσοδα διακεκριμένα σε έσοδα από πώληση εμπορευμάτων, από πώληση προϊόντων, από παροχή υπηρεσιών και λοιπά έσοδα, β) κέρδη, γ) αγορές περιουσιακών στοιχείων, αγορές εμπορευμάτων, υλικών (πρώτων και βοηθητικών υλών), παγίων και αγορές λοιπών περιουσιακών στοιχείων, δ) έξοδα διακεκριμένα σε αμοιβές προσωπικού συμπεριλαμβανομένων εισφορών σε ασφαλιστικούς οργανισμούς, αποσβέσεις, έξοδα από τη λήψη λοιπών υπηρεσιών και λοιπά έξοδα, ε) ζημιές και στ) φόρους και τέλη, ξεχωριστά κατά είδος.
2. Οφείλετε να ενημερώνετε το βιβλίο εσόδων – εξόδων, για κάθε ημερολογιακό τρίμηνο, το αργότερο μέχρι το τέλος του επόμενου μήνα από τη λήξη του τριμήνου. Επιπλέον, μπορείτε να τηρείτε κατά περίπτωση και να διαφυλάσσετε και άλλα αρχεία όπως αρχείο παγίων περιουσιακών στοιχείων, αποθεμάτων κ.α.
β) Εκδιδόμενα στοιχεία από την επιχείρηση (παραστατικά πωλήσεων)
Οφείλετε να εκδίδετε τα ακόλουθα παραστατικά πωλήσεων:
1.Τιμολόγιο πώλησης: είναι στοιχείο που εκδίδεται για κάθε πώληση αγαθών και παροχή υπηρεσιών σε οντότητες, εντός της χώρας ή προς οποιαδήποτε άλλη χώρα καθώς και σε οποιαδήποτε συναλλαγή υπόκειται σε Φ.Π.Α.
- Αυτο-τιμολόγηση: η έκδοση του τιμολογίου γίνεται από τον λήπτη των αγαθών ή των υπηρεσιών.
2. Απόδειξη λιανικής πώλησης ή απόδειξη παροχής υπηρεσιών: για κάθε πώληση αγαθών ή υπηρεσιών σε ιδιώτες καταναλωτές, αντί για τιμολόγιο θα πρέπει να εκδίδετε στοιχείο λιανικής πώλησης (απόδειξη λιανικής πώλησης ή απόδειξη παροχής υπηρεσιών) και αντίγραφο αυτού παραδίδεται, αποστέλλεται ή τίθεται στη διάθεση του πελάτη.
3. Ηλεκτρονικό τιμολόγιο:
είναι οποιοδήποτε τιμολόγιο καθώς και στοιχείο λιανικής που έχει εκδοθεί και ληφθεί σε ηλεκτρονική μορφή. Η χρήση ηλεκτρονικού τιμολογίου υπόκειται στην αποδοχή του, με έντυπο ή ηλεκτρονικό τρόπο, εκ μέρους του λήπτη των αγαθών ή υπηρεσιών που υπόκεινται σε τιμολόγηση.
δ) Υποβολή Καταστάσεων Φορολογικών Στοιχείων για διασταύρωση πληροφοριών (Καταστάσεις Πελατών-Προμηθευτών)
Ως φυσικό πρόσωπο με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα υποχρεούστε σε υποβολή καταστάσεων φορολογικών στοιχείων, πελατών και προμηθευτών που περιέχουν συγκεντρωτικά στοιχεία εκδοθέντων και ληφθέντων τιμολογίων ανά ΑΦΜ αντισυμβαλλομένου καθώς και συγκεντρωτικά στοιχεία λιανικών συναλλαγών και δαπανών. Αυτές οι καταστάσεις υποβάλλονται αποκλειστικά στο διαδικτυακό τόπο της Α.Α.Δ.Ε.
Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι η πώληση αγαθών και η παροχή υπηρεσιών, η εισαγωγή και η ενδοκοινοτική απόκτηση αγαθών υπόκεινται σε φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.). Θα βρείτε όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε τόσο για τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον φόρο, όσο και τις απαλλαγές που ισχύουν, στον Κώδικα Φ.Π.Α. ο οποίος κυρώθηκε με τον νόμο 2859/2000 (ΦΕΚ Α΄248) καθώς και στις σχετικές με αυτόν εγκυκλίους και αποφάσεις.
Βασικές υποχρεώσεις υποβολής δηλώσεων Φ.Π.Α. και βασικά σημεία του Κώδικα Φ.Π.Α.
Ισχύουν οι ακόλουθοι συντελεστές: α) Ο κανονικός συντελεστής ο οποίος ορίζεται σε 24% επί της φορολογητέας αξίας (ισχύει από 1/6/2016), β) Ο μειωμένος συντελεστής που είναι 13% επί της φορολογητέας αξίας, γ) Ο υπερμειωμένος συντελεστής που ορίζεται σε 6% επί της φορολογητέας αξίας.
Σημείωση: Για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που εφαρμόζονται μειωμένοι συντελεστές 13% και 6% θα πρέπει να ανατρέχετε στο Παράρτημα ΙΙΙ του Κώδικα Φ.Π.Α.
Όσοι είναι ενταγμένοι στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α., δηλαδή, πραγματοποιούν φορολογητέες πράξεις ή πράξεις απαλλασσόμενες του φόρου και για τις οποίες έχουν δικαίωμα έκπτωσης του φόρου, θα πρέπει να υποβάλλουν δήλωση Φ.Π.Α. υποχρεωτικά για κάθε φορολογική περίοδο ανεξάρτητα αν το υπόλοιπο της δήλωσης τους είναι χρεωστικό, πιστωτικό ή μηδενικό.
Πότε και πώς υποβάλλετε τη δήλωση Φ.Π.Α
Καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης Φ.Π.Α. είναι η τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από τη λήξη κάθε φορολογικής περιόδου. Οι εκπρόθεσμες δηλώσεις, αρχικές ή τροποποιητικές, επιβαρύνονται με τόκους και επιφέρουν τα πρόστιμα που προβλέπονται από τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας.
Πότε και πώς πληρώνετε τον Φ.Π.Α.
1. Αν το αποτέλεσμα της δήλωσης είναι χρεωστικό: Η πληρωμή του φόρου γίνεται εμπρόθεσμα μέχρι την τελευταία εργάσιμη του μήνα υποβολής της δήλωσης. Αν ο φόρος είναι πάνω από 100 ευρώ, έχετε τη δυνατότητα να καταβάλλετε το ποσό σε δύο ισόποσες δόσεις αρκεί να συμπληρώσετε τον σχετικό κωδικό στη δήλωση Φ.Π.Α., εφόσον η δήλωση είναι εμπρόθεσμη. Στην περίπτωση αυτή, καταληκτική ημερομηνία πληρωμής της δεύτερης δόσης είναι η τελευταία εργάσιμη του επόμενου μήνα από τον μήνα εμπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης Φ.Π.Α..
2. Αν το αποτέλεσμα της δήλωσης είναι πιστωτικό: Έχετε δύο επιλογές: α) είτε να μεταφέρετε το πιστωτικό υπόλοιπο στη δήλωση Φ.Π.Α. της επόμενης περιόδου, β) είτε να υποβάλλετε αίτηση επιστροφής.
γ) Τι πρέπει να γνωρίζετε εάν επιθυμείτε να πραγματοποιήσετε ενδοκοινοτικές συναλλαγές
Αν έχετε πρόθεση να πραγματοποιήσετε συναλλαγές αγαθών ή παροχής και λήψης υπηρεσιών με άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα πρέπει, πριν από την πρώτη συναλλαγή σας, να κάνετε εγγραφή στο Μητρώο V.I.E.S. με αίτησή σας (έντυπο Μ2 «Δήλωση έναρξης/μεταβολής εργασιών φυσικού προσώπου») στη Δ.Ο.Υ. που υπάγεστε.
1. Υποβολή δήλωσης Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων ενδοκοινοτικών συναλλαγών
Όσοι πραγματοποιείτε ενδοκοινοτικές συναλλαγές καλείστε να υποβάλλετε δήλωση Ανακεφαλαιωτικών Πινάκων ενδοκοινοτικών συναλλαγών (έντυπα Φ4 και Φ5). Η δήλωση υποβάλλεται εμπρόθεσμα σε μηνιαία βάση έως την 26η ημέρα του επόμενου μήνα στον οποίο αφορά. Σε περίπτωση αργίας, η δήλωση αυτή μεταφέρεται στην επόμενη εργάσιμη ημέρα. Αν σε κάποιο μήνα δεν έχετε πραγματοποιήσει ενδοκοινοτικές συναλλαγές, δεν υποχρεούστε να υποβάλλετε Ανακεφαλαιωτικούς Πίνακες.
2. Υποβολή δήλωσης Intrastat
Σε περίπτωση που πραγματοποιείτε ενδοκοινοτικές συναλλαγές θα πρέπει να γνωρίζετε ότι ενδέχεται να είστε υπόχρεος σε υποβολή δήλωσης Intrastat αν η αξία των συναλλαγών σας ξεπεράσει τα ποσά που ορίζει κάθε φορά η Στατιστική Υπηρεσία τα οποία ονομάζονται στατιστικά κατώφλια.
δ) Πράξεις που απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α.
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ορισμένες πράξεις που διενεργείτε μπορεί να απαλλάσσονται από τον Φ.Π.Α. Οι απαλλασσόμενες πράξεις αναπτύσσονται στα άρθρα 22 έως 29 του κώδικα Φ.Π.Α. Ενδεικτικά, αναφέρονται κάποιες απαλλασσόμενες πράξεις που πραγματοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας και για τις οποίες δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών βάσει του άρθρου 22 του Κώδικα Φ.Π.Α.
Υπάρχουν ομάδες επιτηδευματιών οι οποίες μπορούν να επιλέξουν, εάν πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις, να ενταχθούν σε κάποιο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ. Δείτε ενδεικτικά τα ακόλουθα ειδικά καθεστώτα:
Α) Ειδικό καθεστώς μικρών επιχειρήσεων (άρθρο 39).
Το καθεστώς αυτό είναι προαιρετικό και σε αυτό εντάσσονται οι πραγματικά μικρές επιχειρήσεις για τις οποίες η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις του κανονικού καθεστώτος Φ.Π.Α. δημιουργεί επιπλέον διοικητικό βάρος.
Β) Ειδικό καθεστώς αγροτών (άρθρο 41)
Μπορείτε να ενταχθείτε στο καθεστώς αυτό εάν κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος: α) λάβατε επιδότηση κατώτερη των 5.000 ευρώ και β) πραγματοποιήσατε πωλήσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής σας και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των 15.000 ευρώ.
Οποιαδήποτε μεταβολή επέλθει στα στοιχεία που δηλώθηκαν κατά την έναρξη, θα πρέπει να γνωστοποιείται, εντός τριάντα (30) ημερών από το χρόνο που έγιναν οι μεταβολές, στο Τμήμα Διοικητικής και Μηχανογραφικής Υποστήριξης της Δ.Ο.Υ. στην χωρική αρμοδιότητα της οποίας ανήκει η έδρα της επιχειρηματικής δραστηριότητας.
Φορολογικές Απαλλαγές – Ελαφρύνσεις
Ως νέος επιτηδευματίας ή νέα ατομική επιχείρηση έχετε τις ακόλουθες φορολογικές απαλλαγές και ελαφρύνσεις: Α) Ο φορολογικός συντελεστής του πρώτου κλιμακίου της κλίμακας φορολογίας μειώνεται κατά 50%, για τα τρία πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητας, εφόσον το ετήσιο ακαθάριστο εισόδημα σας από επιχειρηματική δραστηριότητα δεν υπερβαίνει τις 10.000 €. Β) Όταν αποκτάτε για πρώτη φορά εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, το προς βεβαίωση ποσό της προκαταβολής φόρου εισοδήματος περιορίζεται στο μισό. Γ) Απαλλάσσεστε από την επιβολή τέλους επιτηδεύματος για τα πέντε πρώτα χρόνια από την έναρξη επιτηδεύματος. Δ) Υπάρχει δυνατότητα απαλλαγής από τον Φ.Π.Α. εφόσον έχετε ετήσια ακαθάριστα έσοδα μικρότερα των 10.000 ευρώ. Ε) Δεν απαιτείται ελάχιστο υποχρεωτικό κεφάλαιο κατά την σύσταση της ατομικής επιχείρησης.
- Λεπτομέρειες για τη διαδικασία θα βρείτε στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ
Πηγή: Έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας | ΑΑΔΕ (aade.gr)
